Đồng Xoài – nơi đánh dấu sự phá sản của chiến lược “chiến tranh đặc biệt” của Mỹ

QĐND Online – Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cứ điểm Đồng Xoài, còn gọi là Đôn Luân, nằm ở phía nam thị xã Phước Long, trùm lên quốc lộ 14 và tỉnh lộ 2, là cứ điểm mạnh trong tuyến phòng thủ sông Bé bảo vệ phía bắc Sài Gòn.

Trung đoàn 2, Quân giải phóng miền Nam sau khi tiêu diệt chi khu Phước Bình ngày 15-5-1965, được giao nhiệm vụ đánh Đồng Xoài. Ngày 9-6-1965, trong khi bộ đội ta đang lao vào chiếm lĩnh trận địa thì bất thình lình địch báo động. Tiểu đoàn 2 đang bí mật mở cửa tưởng bị lộ liền nổ súng. Trước tình huống bất ngờ ngoài dự kiến, Ban Chỉ huy Trung đoàn đã phải ban lệnh tiến công sớm hơn dự định 70 phút. Ta bị thương vong nhiều. Các chiến sĩ Tiểu đoàn 2 phải đối phó gay go với lưới lửa dày đặc của địch trong gần 2 tiếng đồng hồ mới khai thông được cửa mở. Bộ đội ta xung phong đánh chiếm xong khu bảo an thì trời gần sáng. Ở hướng Tiểu đoàn 1, lợi dụng được thời cơ địch đang lo đối phó với Tiểu đoàn 2, bộ đội ta nhanh chóng tiến thẳng vào khu biệt động quân. Địch bị thiệt hại một số, số còn lại ra hàng. 4 giờ sáng ngày 10-6, quân ta làm chủ đại bộ phận cứ điểm Đồng Xoài. Địch co cụm về sở chỉ huy, khu cố vấn Mỹ, dựa vào hầm ngầm để cố thủ. Ta trụ lại, bao vây.

Trưa ngày 10-6, địch đổ một tiểu đoàn xuống Thuận Lợi hòng giải tỏa cho Đồng Xoài. Trung đoàn 1 Quân giải phóng nhanh chóng vận động đến bao vây, tiêu diệt gọn tiểu đoàn địch vừa đổ xuống. Đây là trận đánh địch đổ bộ đường không đạt hiệu suất cao của Quân giải phóng Nam Bộ. 15 giờ ngày 10-6, địch dùng Tiểu đoàn 52 biệt động phản kích chiếm lại Đồng Xoài, nhưng bị ta đánh diệt một đại đội, số còn lại chạy tan tác. Quân viện bị đánh tan, địch không còn hy vọng cứu số quân đang cố thủ, đã ném bom xuống cứ điểm, làm quân chúng bị chết và bị thương thêm một số.

17 giờ ngày 10-6, quân ta mở đợt công kích cuối cùng, tiêu diệt toàn bộ quân địch và làm chủ trận địa. Ngày 12-6, các chiến sĩ Trung đoàn 1 phục kích đánh diệt gần hết Tiểu đoàn dù 7 ngay từ khi chúng từ Đồng Xoài lên Thuận Lợi. Qua ba ngày chiến đấu ác liệt, ta tiêu diệt và đánh thiệt hại 3 tiểu đoàn chủ lực ngụy, làm chủ cứ điểm Đồng Xoài. Mỹ phải thừa nhận sự thất bại của quân ngụy.

Thắng lợi của trận Đồng Xoài rất to lớn, nó khẳng định giá trị chiến lược của đòn tiến công của các binh đoàn chủ lực trong quá trình phát triển của chiến tranh cách mạng miền Nam và đã cắm một cột mốc đánh dấu sự phá sản hoàn toàn của chiến tranh đặc biệt của Mỹ trên chiến trường miền Nam Việt Nam./.